Kadın Kamu Spotu- Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı

 LEYLA DOĞAN EV                                      İÇ/GÜN       LEYLA DOĞAN

Leyla Doğan çalışma masasında çalışır. Bazı notlar alır. Laptopunu açar yazı yazar. Kendine kahve koyar.

Leyla dış ses: Ben Leyla Doğan…

Gazeteci ve yazar olarak çalışıyorum… Aynı zamanda Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’nın gönül elçilerinden biriyim.

Fotokopileri-notlarını karıştırır. Bir yandan çayını yudumlar.

Gönüllü olarak kadın, çocuk, yaşlı, engelli, gazi ve şehit ailelerinin yaşam kalitelerini yükseltmek için yapılan çalışmalara katkı sağlıyorum.

Toplumsal girişime ya da sivil toplum örgütü bünyesindeki etkinliklere elimden geldiği kadar destek oluyorum.

Birkaç kitap alır eline sayfaları çevirir. Masanın üzerindeki bazı fotoğraflara bakarak not defterine yazı yazar.

Gönül elçisi olduğum günden beri insanların hayatlarına daha bir merakla baktım. İnsanları izlemek güzeldi. Ve bu çalışmalar esnasında, insanlığın daha da güzel bir şey olduğunu anladım. Yardımlaşmanın, insan hayatına dokunmanın ne kadar güzel bir şey olduğunu, onların hayatlarına girerek, onların hayatlarına dokunarak bir kez daha anladım.

Ve bunu araştırmacı gazeteci kimliğimle birleştirerek o insanların hayatlarını fotoğraf makinemle belgelemek istedim…

Fotoğraf makinesinin diyaframını ayarlar. Eski çektiği fotoğraflara bakar.

Bu bana heyecan veriyordu. Ve beni hayata katıyordu…

Çalışmalarımı yaparken Kadın Eğitim ve İstihdam Derneği’nde Ayşen Yiğit ile tanıştım.

Çalışma masasını görürüz. Ayşen’in fotoğraflarını görürüz.

Dernekteki diğer kadınlara destek veren Ayşen Yiğit bir zamanlar kendisinin de destek aldığından bahsetti. Şiddet gördüğü eşinden boşanarak ekonomik bağımsızlığını kazanması benim için büyük bir başarı örneğiydi.

Çantasını alır ve salondan çıkar.

Çalışma masasındaki notları, kitapları, bilgisayarı görürüz.

Bugün Ayşen Hanımla görüşmek üzere yola çıkıyorum. Onun ilginç öyküsünü kendi ağzından dinleyeceğim.

Ekran siyaha düşer ve bölümün mottosu yazılır.

1.     BÖLÜM

“Güçlüyüm, yenilmezim ve kadınım" - Helen Reddy

AYŞEN YİĞİT  EV                                         İÇ/GÜN              LEYLA/AYŞEN

Gönül Elçisi Leyla Ayşen Yiğit’in kapısını çalar.

AYŞEN: Kim o?

LEYLA: Ben Leyla Doğan.

Ayşen kapıyı açar. Leyla’yı içeri davet eder.

Konuşmalar doğal içeriğinde verilecektir.

AYŞEN: Hoş geldiniz, içeri buyurun.

Leyla içeri girer. Salonda konuşurlar.

LEYLA: Ne kadar güzel bir eviniz varmış.

AYŞEN: Çok teşekkür ederim.

Leyla sehpanın üzerindeki çiçekle ilgilenir, çiçek hakkında konuşurlar.

Çiçeğin detaylarını görürüz.

LEYLA DIŞ SES: Ayşen Yiğit evini kendi zevkine göre dekore etmiş. Salonundaki koltukları bulmak için çok dükkan gezdiğini ve halılarını özel olarak Isparta’dan getirttiğini söylüyor. Boş zamanlarında yaptığı ahşap boyamaları ise vitrininde saklıyor.

Evdeki eşyaları ahşapları görürüz.

LEYLA DIŞ SES: Kadın zevki tartışılmaz. Evin her tarafından mis gibi çiçek kokuları geliyor. Bu huzur dolu evin sahibi Ayşen Hanım’ın yaşamı öyküsünü kendisinden öğreneceğim. Kadının derdini en iyi kadın anlarmış. Bugün biraz dertleşeceğiz…

Ayşen Leyla’yı bir koltuğa oturtur.

AYŞEN: Leylacığım sana sözüm vardı evde kendim dövdüğüm kahveden içecektik hemen hazırlayıp getiriyorum.

LEYLA: Tamam, bekliyorum.

Ayşen kahve yapmak için mutfağa gider. Bu sürede Leyla çantasından fotoğraf makinesini ve not defterini çıkarır. Hazırlıklarını tamamlar.

Mutfakta kahve çeken ve cezveye koyan Ayşen Hanım’ın el ve kahve detaylarını görürüz. Fincanları hazırlar ve tepsiye yerleştirir.

LEYLA DIŞ SES: Ayşen Hanım dernekte beni eve davet ettiğinde taze kahve yapacağına söz vermişti. Şu an tüm evi saran taze kahveyi içmek için sabırsızlanıyorum ve tabii ki Ayşen Hanım’ı dinlemek için de.

Ayşen kahveleri servis yapar. Karşılıklı otururlar. (Röpleri kahve hazırlama detayı veya başka resme düşürebilir.)

LEYLA: Elinize sağlık, teşekkür ederim.

AYŞEN: Afiyet olsun.

LEYLA: Kızınızla yaşıyordunuz değil mi?

AYŞEN: Evet kızımla oturuyorum. Yirmi iki yaşında bu sene hayırlısıyla üniversiteyi bitiriyor. Sınıf birincisi. Onur belgeleri de var.

Ayşen masanın üzerindeki birkaç fotoğrafı gösterir kızını anlatır.

AYŞEN: Küçük bir köyde doğup büyüdüm ben okula gitmek için saatlerce yürürdük. Yine de azmettim gittim sonra liseye gelince okula göndermediler evlendirdiler beni… Ben okuyamadım ama kızım okusun çok istedim…

Röportaj araya girer.

KADIKÖY MEYDANI :       DIŞ / GÜN            (LEYLA, Sokaktaki Kadın FGR)

Leyla elinde mikrofon ile Kadıköy meydanındadır. Yoldan çevirdiği birine araştırmasını yaptığı konu üzerine sorular sorar.

LEYLA: Sizce toplumda kadın hak ettiği noktada mıdır?

SOKAKTAKİ KADIN: Tabii ki değil ama günden güne bu değişiyor. Eskiden bu kadar çalışan kadın yoktu şimdi çoğu kadının işi gücü var. Kadın güçlüdür, eğer imkan verilirse başarılı olur.

AYŞEN YİĞİT  EV                                         İÇ/GÜN                LEYLA/AYŞEN

Röportaj biter eve döneriz. Ayşen okuyamadığından bahsederken biraz üzülür. Leyla ise kitapları göstererek onunla konuşur.

LEYLA DIŞ SES: Ayşen Hanım’ın ailesi eğitimin önemini kavrayamamıştı ancak kendisi eğitimsizliğin sıkıntısını çektikten sonra kendi kızını okutmak için tüm imkanlarını seferber etmiş. Kendi zamanında “Baba Beni Okula Gönder” , “Kardelenler” ve “Haydi Kızlar Okula” gibi kampanyaların olmadığını günümüzde Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’nın kızları okullu yapma çabalarının olduğunu anlatıyor.

Ayşen Hanım’ın salonundaki kitapları görürüz. İçinden bir tanesini açıp bir şeyler anlatır.

Okumuş kadının toplumda hak ettiği yeri kazandığının ve değer gördüğünün farkında. Gurur duyduğu kızı bu sene öğretmen olarak göreve başlayacak. En büyük arzusu onun ilk dersine girebilmek. Ancak orada ağlamaktan korkuyor…

Ayşen ve Leyla Sohbete devam ederler. Kahveler bitmiştir. Kahve fincanları detay, fotoğraflar detay.

LEYLA: Eşinizden neden boşanmıştınız?

Ayşen Hanım bir an duraklar.

AYŞEN: Dövüyordu…

Röportaj araya girer.

KADIKÖY MEYDANI :       DIŞ / GÜN,                           (LEYLA, Adam FGR)

Leyla Sokak röportajlarına devam eder. Bir erkeğe soru sorar.

LEYLA: Sizce bir kadın ailesinden ya da eşinden şiddet görmesini nasıl değerlendiriyorsunuz?

ADAM: Kadına şiddet uygulayanların psikolojik tedaviye ihtiyacı vardır. Kadına ve çocuğa el kalkmaz. Böyle bir durumla karşılaşıldığında kişiye devlet muhakkak sahip çıkar.

AYŞEN YİĞİT  EV                                         İÇ/GÜN              LEYLA/AYŞEN

Röportajdan sonra evdeki konuşma devam eder. Ayşen evlilik öyküsünü anlatmaya devam eder. Eski fotoğrafları görürüz.

AYŞEN: Liseye göndermediler erken evlendirdiler beni. Biz çekingen büyüdük erkeklere bakamazdık bile. On sekiz yaşıma girdiğim gibi işi gücü var diye biriyle evlendirdiler. Karşı bile çıkamadım… Evlendiğimin ilk haftası bir tokat yedim sonra gerisi geldi zaten… Yanımda akıl danışacağım derdimi anlatacağım kimse yoktu…

Eski anılar gözünden canlanır biraz duygusallaşmıştır.

LEYLA DIŞ SES: Ayşen Hanım yaklaşık olarak on sene aralıklarla eşinden şiddet görmüş. Boşanırsa sokakta kalacağından korkmuş. Gidecek bir yeri sığınacak bir yakını yokmuş. Kızı Seda dünyaya gelince eşi biraz düzelir gibi olmuş ancak huylu huyundan vazgeçmemiş ve Ayşen Hanım’ı gerek fiziksel gerek psikolojik şiddete maruz bırakmış. Ayşen Hanım ve küçük kızı Seda bu duruma dayanamaz hale gelmişler. Ta ki bir kişinin yardımına kadar.

2.     BÖLÜM

"Cennet annelerin ayakları altındadır." (Nesâî, Cihad, 6)

AYŞEN YİĞİT  EV                                         İÇ/GÜN                 LEYLA/AYŞEN

Leyla Ayşen’in bu durumdan nasıl kurtulduğunu öğrenmek için sorular soruyor.

LEYLA: Ne zaman şiddete dur demeye karar verdiniz?

AYŞEN: Bir komşum vardı… Bir gün evime geldi, kızımı düşünmem gerektiğini böyle bir ortamda çocuk büyütmemin zor olacağını söyledi. Bana bir kadın sığınma evinin telefon numarası verdi. Eşim evde yokken bir gün aradım. Korkudan titriyordum. Telefonu açan kişi o kadar umut verici konuştu ki tüm korkum geçti…

Ayşen kendisine yardım edip destek olanları gözleri parlayarak anlatıyor.

LEYLA DIŞ SES: Ayşen Yiğit eşinden gördüğü şiddete son vermek için komşusunun yardımını geri çevirmez. Kadın sığınma evini arar ve gerekli bilgileri alır. Bugün bu hizmeti Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’na bağlı ALO 183 Kadın Danışma hattı vermektedir. Özellikle kızını düşünerek bu durumdan kurtulmaya karar verir.

Röportajı görürüz.

KADIKÖY MEYDANI :       DIŞ / GÜN,                            (LEYLA, Adam FGR)

Leyla halka soru sorar.

LEYLA: Alo 183 hakkında bir bilginiz var mı?

ADAM: 183 Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’nın hattı. Acil müdahale hizmeti verilmektedir. Kadın, çocuk, engelli, yaşlı, şehit yakınları ve gaziler için oluşturulmuş bir hat. Kısaca başı sıkışan arıyor gerekli yardımı alıyor.

AYŞEN YİĞİT  EV                                         İÇ/GÜN                LEYLA/AYŞEN

Röportajdan sonra eve döneriz. Ayşen aşama aşama başına gelenleri anlatmaya devam eder.

LEYLA: Aileniz bu süreçte ne düşünüyordu?

AYŞEN: Babama söyleyemedim korkumdan. Annem ise bir şey demedi, ama ağladığını bilirim. Eşinin eline bakan kadın ne yapabilir ki?

Ayşen’in yüzünü, gözünü yakın/detay görürüz. Gözleri nemlenmiştir.

LEYLA: Sığınma evine gittikten sonra ne oldu?

AYŞEN: Sığınma evine gittiğimde  Rehber/ danışman biriyle görüştüm. Eşimin beni dövdüğünü ispatlamam için darp raporu almam gerektiğini söyledi. Sonra da polise şikayette bulunup boşanma davası açmam gerektiğini anlattı.

Leyla sorularının cevabını merakla dinler.

LEYLA DIŞ SES: Ayşen Hanım yol gösterici rehberinin dediklerini sırayla yapmaya başlar. Kızını da yanına alıp adını gizli tuttuğu bir kadın sığınma evine yerleşir. Devlet tarafından görevlendirilen gönüllü avukatından hukuki süreç hakkında bilgi alır. Kadın sığınma evinde gördüğü diğer kadınlar ona destek olur.

Ayşen kadın sığınma evindeki arkadaşlarını anlatır.

AYŞEN: İlk gece korkudan uyuyamadım. Kızım neden buradayız anne? Dedi ağlamaya başladım. Eşim gelip beni bulacak diye yüreğim ağzımda atıyordu. Oradaki görevliler eşimin artık bana zarar veremeyeceğini söylediler. Rahatladım…

LEYLA DIŞ SES: Ayşen Hanım sığınma evindeki herkesten psikolojik destek görmüş. Gün geçtikçe daha da cesaretlenmiş ve kararlılığı artmış.

Ayşen anlatırken kolundaki bilekliği gösterir.

AYŞEN: Bu bileklik eşimin bana yaklaşmasını engelliyor. Şiddet Önleme ve İzleme Merkezi’nin girişimiyle aldım. Adı: Panik butonu. Eğer eşim bana tekrar şiddet uygulamaya kalkarsa buradaki tek tuşla polisi çağırabiliyorum. Bu da güvende olduğumun göstergesidir.

Panik butonunu yakından görürüz. Bileklik detay görürüz.

Ayşen güven içindedir.

LEYLA DIŞ SES: Ayşen Hanım kolundaki bileklikle Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’nın kadına yönelik şiddeti önleme çalışmalarından biri. Şiddete maruz kalabilecek kişi bu bileklikteki sinyalizasyon sistemi sayesinde güvenlik güçlerini tehlikeden haberdar edebiliyor. Kişi bu panik butonu sayesinde kendini daha güvende hissediyor.

3.     BÖLÜM

“Anne cennet kapılarının ortasındadır." (İbn Hanbel, V, 198)

AYŞEN YİĞİT  EV                                         İÇ/GÜN                LEYLA/AYŞEN

Ayşen Hanım yaptığı kurabiyelerden Leyla’ya ikram eder. Leyla not almayı bırakır, limonata ile kurabiye yer. Kurabiye ve limonata detayı görürüz.

LEYLA: Ayşen Hanım çok hamaratsınız elinize sağlık.

AYŞEN: Afiyet olsun, kızım benim kurabiyelerimi çok sever. Sık sık yaparım.

Leyla Ayşen’in sığınma evinden nasıl çıktığını merak eder.

LEYLA: Sığınma evinden nasıl çıktınız?

AYŞEN: Önce boşanmayı bekledim. Bu süreçte devlet bir miktar maaş bağladı ve meslek edindirme kurslarına gittim. El işlerine yatkınım diye terziliği seçtim.

Ayşen hevesle meslek edindirme kursunu anlatır. Leyla ise not almaya devam eder.

LEYLA DIŞ SES: Ayşen Yiğit meslek edindirme kursu sayesinde terzi olur. Çevresindeki kadınlara elbise, etek diker. Herkes onu yeni işi için teşvik eder. Bir atölyede çalışmaya başlar. bir süre sonra da kendi evini tutar. Küçük de olsa başını sokacak bir yer bulduğu için mutludur. Artık kendi ayakları üzerinde duran Ayşen Hanım kendi işini kurmaya karar verir.

Röportajı görürüz.

KADIKÖY MEYDANI :       DIŞ / GÜN,                            (LEYLA, Kadın FGR)

Leyla halka soru sorar.

LEYLA: Kadın-erkek ne zaman eşit olur sizce?

KADIN: Kadın-erkek zaten eşit ancak kimileri bunu kabullenemiyor. Kadının kendine güveni olmalı, okur-yazar, meslek sahibi olmalı. Her kadın girişimci olabilir, kendi işini kurup diğer hemcinslerine örnek olabilir. Kadın her konuda öncü olmalıdır.

AYŞEN YİĞİT  EV                                         İÇ/GÜN               LEYLA/AYŞEN

Röportajdan sonra eve döneriz. Ayşen Hanım odadan kendi diktiği kıyafetlerden getirir. Anlatır.

AYŞEN: Bu elbiseyi kızıma diktim, o kadar sevinmişti ki anlatamam.

Leyla başka bir elbiseyi gösterir.

LEYLA: Bunu da mı siz diktiniz?

Ayşen’in elbisesinin detayını görürüz.

AYŞEN: Evet bunu kendime diktim. Dernektekiler de çok beğendiler kumaşını alan herkese ücretsiz diktim. Kermeslerde diktiklerimi satarak para kazanmaya başladım… Artık terzi Ayşen diyorlar bana. Eskiden sadece adımı söylerlerdi şimdi mesleğimle varım. Terziyim…

4.     BÖLÜM

“Ey Can! Sana bir daralma gelirse yararınadır; Kaygılanma! Sürekli yaz mevsimi olsaydı, Güneş Bahçeyi Yakıp Kavururdu.”       

Mevlana Celaleddin-i Rumi

SOKAK                                               DIŞ/GÜN                        LEYLA/AYŞEN

Leyla ve Ayşen kadın olmanın zorluğu üzerine sohbet ederler.

LEYLA DIŞ SES: Ayşen Hanım yürümeyi ve gezmeyi çok seviyor. İşine gidip gelirken parkın içinden geçen yolu kullanıyor. Ağaçların ona köydeki ormanı hatırlattığını söylüyor.

Ayşen özlem duyduğu şeylerden bahseder.

AYŞEN: Eşimden ayrılmadan sokağa çıkamıyordum. Sanki biri arkamdaymış gibiydi nefesi sırtımda… kendimi çok güçsüz hissediyordum. Özgürlüğüme kavuştuktan sonra bir özgüven geldi bana. Dışarı çıkıp yalnız yürüdüm.

Parka doğru yürürler. Çiçeklere bakarlar. Çiçek ve ağaç detay görürüz.

LEYLA: Haklısınız kimileri için sokakta yürümek bile özgürlük olabiliyor.

AYŞEN: Akşamları dışarı çıkmaya korkardım zamanla alıştım. Arkadaşlarımla akşamları buluşuyor ya sohbet ediyor ya da sinemaya tiyatroya gidiyoruz.

KADIKÖY MEYDANI :       DIŞ / GÜN,                        (LEYLA, Kadın FGR)

Leyla, Elinde mikrofon ile Kadıköy Meydanındadır. Yoldan çevirdiği birine araştırmasını yaptığı konu üzerine sorular sormaktadır.

LEYLA: Bir kadın olarak en çok hayatta sizi ne zorluyor?

KADIN: Erkekler daha kolay meslek sahibi olup hayata atılıyorlar ancak kadınlar evlenince ev hanımı oluyor. Çocuk doğunca da iş hayatına atılması zorlaşıyor. Kadın canının istediğini yapamıyor çünkü üstünde sorumluluklar var.

SOKAK                                               DIŞ/GÜN                          LEYLA/AYŞEN

Röportaj bitmiştir. Ayşen ile Leyla konuşurlar. Yürürler.

LEYLA DIŞ SES: Sinema ve tiyatroyla kadın sığınma evinde tanışan Ayşen Hanım, derneğin düzenlediği oyunda küçük bir rol bile almış. Erkek polisi canlandıran Ayşen Hanım suçluları yakalayıp hapse attığını sevinçle anlatıyor… Kadın olmanın zorluğunu iş kurduğunda da yaşamış. Önce çevre esnaf pek kabullenememiş. Yanlarında dükkan açan bir kadın olduğu için dükkanın batacağını bile düşünmüşler. Ancak Ayşen Hanım kendini sevdirmesini bilmiş. Esnafa ve çevredekilere dağıttığı sihirli kurabiyeler sayesinde.

Ayşen Hanım küçük itiraflarda bulunur.

AYŞEN: İnanır mısın erkek kıyafeti giyip gezmek bile aklıma geldi. O zaman bana kimse zarar veremez diye düşündüm. Ancak önemli olan kadın olarak gezerken zarar görmemekmiş. Kendimi daha güçlü hissediyorum.

5.     BÖLÜM

 “Ne kadar çok çalışırsan o kadar mesut olursun.”            

CHARLES DICKENS

AYŞEN DÜKKAN     İÇ/GÜN       LEYLA/AYŞEN/TEZGAHTAR/MÜŞTERİ/ESNAF

Ayşen ve Leyla dükkana girerler. Tezgahtar kız onları karşılar.

TEZGAHTAR: Hoş geldiniz Ayşen Hanım.

AYŞEN: Hoş bulduk kızım.

LEYLA: Hoş bulduk.

Ayşen dükkanı sevinerek gösterir.

AYŞEN: Burası benim dükkanım…

Cutlarla Ayşen dükkandaki mallara bakar. Leyla ise fotoğraf makinesiyle fotoğraf çeker. Tezgahtar kız çay yapar. Detaylar verilir.

LEYLA DIŞ SES: Ayşen Yiğit atölyede çalışırken kendi işini kurmaya karar vermiş. Önce çevresindekiler inanamamış ancak yine ona en büyük destek hemcinslerinden gelmiş. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’ndan bir görevlinin yönlendirmesiyle kredi desteği alabileceğini öğrenmiş. Valiliğe giderek gerekli belgeleri teslim etmiş. Aldığı mikro kredinin üstüne çalışırken biriktirdiği paraları koyunca bu perdeciyi kendi adına açmış.

Ayşen tezgahtar kızla hesap yapar. Hesap defteri detay. Yeni gelen perde toplarını kontrol ederler. Perdelerin detay çekimleri verilir. Bir müşteri içeri girer ve Ayşen ona satış yapar.

LEYLA DIŞ SES: Ayşen Hanım Kadın Girişimci olmak için uzmanlar tarafından eğitim alır. Bu süreçte işini sağlıklı bir şekilde nasıl kurup yürütebileceğini öğrenir. Daha önce destek alıp iş kurmuş birkaç kadınla tanışır onları iş yerlerinde ziyaret eder. Emin adımlarla yürüdüğü yolda başarıya ulaşmıştır.

Ayşen Leyla’nın yanında oturur. Çay içerken konuşur.

AYŞEN: Kendi işimi kurarak gelire sahip oldum. Şunu anladım ki yoksullukla en büyük mücadele çalışmaktır. Evime huzurla kendi kazandığım ekmeğimi götürebiliyorum. Hayattaki en büyük mutluluk buymuş. Yanımda çalışacak kişiyi özellikle genç kız seçtim. Meslek edindirme kursuna gidiyor, sigortasını da başlattım, emekliliği olsun… Kendi kararlarını kendi versin…

Ayşen’in çay bardağı tutma, çay içme detayı verilir. Esnaf komşusu gelir. Kapıda Ayşen ile konuşurlar.

ESNAF: Hayırlı işler komşu.

AYŞEN: Sağolasın, buyur.

ESNAF: Kumaşçı sabah erken uğradı bir saate gelecekmiş haberin olsun.

AYŞEN: Bende aradım ulaşamadım, çok teşekkür ederim.

ESNAF: Rica ederim hadi kolay gelsin.

Esnaf bilgilendirme yaptıktan sonra dışarı çıkar. Ayşen işinin başına döner. Röportaj araya girer.

KADIKÖY MEYDANI :       DIŞ / GÜN,                           (LEYLA, Adam FGR)

Leyla röportaj için bir adama soru sorar.

LEYLA: Erkeklerle mi çalışmak zor kadınlarla mı?

ADAM: Erkekler kadınlarla daha iyi anlaşır diye düşünüyorum. Tabi hangi iş yapıldığına bağlı, ağır işleri kadınlar yapamaz mesela ama kadın erkekten bazı konularda daha akıllıdır. Kadın detaycıdır, istediği olana kadar çalışır. Erkek daha pratik düşünür, hemen çözüm üretir. Bu iki cins birbirini tamamlar.

AYŞEN DÜKKAN     İÇ/GÜN         LEYLA/AYŞEN/TEZGAHTAR/MÜŞTERİ

Röportajdan sonra dükkana döneriz. Ayşen Leyla ile konuşur.

AYŞEN: Komşularım ben yokken dükkana göz kulak oluyorlar. Bende arada sarma, börek aç bırakmıyorum onları…

Ayşen anlatırken güler. Tezgahtar kız da güler.

AYŞEN: Geçen gün üç beş komşu geldiler “Sen muhtar ol” diye tutturdular. Önce dalga geçtiklerini düşündüm ama ciddiydiler. Erkekler sana karşı çıkamaz, dediğini dinler dediler. Benim de aklıma yatmadı değil. Belki bu seçimde mahalle muhtarlığına adaylığımı koyarım. Seçim çalışmalarına başlayalım.

Hepsi gülerler tezgahtar kız alkışlar.

6.     BÖLÜM

 “Kadınlar omuz omuza sıralandıklarında aradan kimse geçemez.”

LINDA MCFARLANE

DERNEK                                İÇ/GÜN                  AYŞEN-LEYLA-KADINLAR

Kadınlar derneği/lokalinde Ayşen arkadaşlarıyla otururlar. Hepsinin elinde kağıtlar yazılar vardır. Detayları görürüz. Kağıtlarda kadınların yazdığı öyküler vardır.

Ayşen kadınların öncüsüdür.

AYŞEN: Arkadaşlar bu hafta hepimizi kendimiz hakkında birer öykü yazacağımızı söylemiştir. Kimler hazır okumaya?

1.KADIN: Ben kısa bir öykü yazdım.

AYŞEN: Başka yazan var mı?

Leyla defterine not alır. Onları dinler.

LEYLA DIŞ SES: Ayşen Hanım, kadınların kurduğu bir dernekte gönüllü olarak çalışıyor. Buradaki kadınlara sorunlarını çözmesinde yol gösterici bir rol oynuyor. Kendi yaşam tecrübesini ve ayakta kalmak için izlediği yolu onlara aktarıyor.

Kadınların yüzleri, ellerindeki kağıt ve kalemlerin detayı görünür. Ayşen bir kadını öyküsünü okuması için cesaretlendirir.

AYŞEN: O halde Nalan Hanım siz okumaya başlayabilirsiniz.

NALAN: Ben yıllar önce Anadolu’da…

Nalan’ın anlatımı devam ederken röportaja keseriz.

KADIKÖY MEYDANI :       DIŞ / GÜN,                                       (LEYLA, Kadın FGR)

Leyla kadın dernekleri hakkında soru sorar.

LEYLA: Kadınlar destek olan kurum ve dernekler hangileridir biliyor musunuz?

KADIN: Evet benim de bu konuda çalışmaları var. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı bünyesindeki,  •KOZA Şiddet Önleme ve İzleme Merkezleri, “ALO 183 Aile, Kadın, Çocuk, Özürlü Sosyal Hizmet Danışma Hattı”,Aile Danışma Merkezleri, Toplum Merkezleri, Belediyelerin Kadın Danışma Merkezleri, Sivil Toplum Kuruluşlarının Kadın Danışma Merkezleri, Baroya Bağlı Kadın Danışma Merkezleri, (ÇATOM) hizmet vermektedir.

DERNEK                                İÇ/GÜN                   AYŞEN-LEYLA-KADINLAR

Röportajdan sonra derneğe döneriz. Ayşen Kadınlarla okuma-sohbet yapmaya devam eder. Leyla ise masanın üzerindekilerin ve Ayşen’in fotoğraflarını çeker.

LEYLA DIŞ SES: Ayşen kendisi gibi aileden veya eşinden şiddet gören, okutulmamış kadınların toplumda bulunduğu yeri aşarak güçlenmelerini istiyor. Bunun için eğitimin, okumanın en büyük kurtarıcı güç olduğunu savunuyor. Dernekteki kadınların sorunların üstesinden gelmek için gerçeklerle yüzleşebilecek cesaretleri olduğuna onları ikna ediyor.

Ayşen bir kadının yazdıklarını inceler gözleri dolar. Bir kadın Ayşen’in kurabiyelerini servis yapar. Hepsi ona teşekkür ederler.

KADINLAR: Teşekkür ederiz, elinize sağlık.

Kadınlar kurabiyelerden yerler. Ayşen kadınlardan şiir yazmalarını ister.

AYŞEN: Afiyet olsun. Burada okuyamadığımız öyküleri ben evde okuyacağım. İçinden seçilecek olanlar çıkaracağımız gazetede yayınlanacak. Onun için aslında şiirleriniz varsa da getirebilirsiniz…

Ayşen kadınlarla konuşur defterine notlar alır. Leyla ise bir yandan fotoğraf çeker.

LEYLA DIŞ SES: Ayşen Yiğit aynı zamanda yerel bir gazetede köşe yazıları yazıyor. Gelecek sayıda birçok öykü ve şiire yer verilecek. Bunun için seçim yapması gerekiyor. Türkçe dilbilgisi kontrolü için bazen Türk Dili ve Edebiyatı öğretmeni olan kızı Seda’dan yardım alıyor. Seda ise annesine elinden geldiğince destek oluyor.

7.     BÖLÜM

“Kadın tam bir dairedir. İçinde yaratma, besleme ve dönüştürme güçleri vardır.”

DIANE MARIECHILD

DERNEK                                İÇ/GÜN                   AYŞEN-LEYLA-KADINLAR

Kadınlarla konuşmaya devam eden Ayşen Nalan’ın sorunlarını dinler. Ayşen not alma detayı görürüz.

AYŞEN: Neden çalışmaktan korkuyorsun?

NALAN: Sanki nereye gitsem insanlar bana bakacakmış benim hakkımda konuşacakmış gibi geliyor.

AYŞEN: Bunun üstüne gitmelisin…

Ayşen kadınlara anlatır.

LEYLA DIŞ SES: Ayşen yaşadığı sıkıntıların hepsinin önceden yaşanmış olduğunu ve gelecekte de yaşanacağını söylüyor. Boşanma sürecinin doğasında olduğunu, insanın sebepsiz yere korkup içine sindiğini anlatıyor. Dernekteki kadınlar da benzer sorunları aşmaya çalışıyor. Ayşen elinden geldiğince onlara ne yapabileceklerini anlatıp öneriler sunuyor. Hiçbir zaman belli bir düşünceyi ya da fikri dikte etmiyor. Çözümü yine kişinin kendisinin bulacağını söylüyor.

Röportajı görürüz.

KADIKÖY MEYDANI :       DIŞ / GÜN                          (LEYLA, Erkek  FGR)

Leyla elinde mikrofon ile insanlarla röportaj yapar.

LEYLA: Kadınların sorunlarını daha kolay nasıl çözebilir?

ERKEK 1: Önce yakın çevresindekilere danışırlar. Genellikle hemcinslerine. Daha doğrusu kadının halinden kadın anlar.

Leyla başka birine soru sorar.

LEYLA: Kadınların kurdukları derneklerin ne gibi faaliyetleri vardır?

ERKEK 2: Kermes düzenlerler. Güzel yemekler yaparlar, börek çörek, kek. El işi yapıp satarlar. Bir de birbirlerine dert anlatırlar.

DERNEK                                İÇ/GÜN                   AYŞEN-LEYLA-KADINLAR

Röportaj biter derneğe döneriz. Kadınlar yerlerinden kalkıp birbirleriyle vedalaşırlar.

KADINLAR: Teşekkür ederiz, haftaya yine görüşmek üzere.

AYŞEN: Hepiniz kendinize dikkat edin. Haftaya bir tiyatro oyunu seçmek istiyorum belki aranızda sahneye çıkmak isteyenler olabilir.

Kadınlar çekinerek gülerler ancak bu bazılarının hoşuna gider. Onaylarlar. Hepsi sırayla gider. Ayşen eşyalarını toplar.

LEYLA DIŞ SES: Ayşen Hanım yaklaşık olarak iki senedir gruptaki öncü kadın görevini başarıyla sürdürüyor. Kadınlar her türlü sorununu ona anlatıp danışabiliyorlar. Hepsinde cep telefonunun numarası var. Yardımın saati ve vakti olmaz diyerek birbirleriyle güven içinde bir ilişki içerisindeler… Bu tablo “Biz büyük bir aileyiz” cümlesinin en güzel özetidir.

LEYLA DOĞAN EV                                      İÇ/GÜN                              LEYLA

Leyla eve gelmiştir çantasını boşaltır.

Fotoğraf makinesini kontrol eder.

Leyla dış ses: Bugün gönül elçisi olarak Ayşen Yiğit’in bir gününe tanıklık ettim. Onunla evinde taze dövülmüş kahve içerek nasıl kötü günleri geride bıraktığını konuştuk. Devlet desteğiyle korunan özel bir kadın olduğunu anladım. Toplumda tek başına ayakta durma çabasını takdir ettim. Ardından yolda özgürce yürüyerek iş yerine gittik.

Leyla yazdıklarını düzenler. Bir yandan da not defterindekileri renkli kalemle çizer.

Leyla Dış ses: Kadın sığınma evinde kalırken meslek edindirme kursundan terzi olarak çıkan Ayşen Hanım’ın mikro kredi alarak Bakanlık desteğiyle kurduğu perde dükkanında çay içtik. Yanında çalıştırdığı genç kıza nasıl iş öğrettiğine şahit olduktan sonra kadınların kurduğu bir derneğe misafir oldum.

Leyla Ayşen Hanım’ın gün içinde çektiği fotoğrafları kontrol ederek seçimler yapar.

… Bu dernekte Ayşen Hanım gibi sorunlarla karşılaşan diğer kadınlarla tanıştım. Kendi yaşamlarından yola çıkarak yazıya döktükleri öyküleri dinledim… Ayşen Hanım’ın gazetede basılması için öykü ve şiir topladığını öğrendim. Önümüzdeki günlerde sahneye koyacakları tiyatro oyununu izlemek için onlarla tekrar buluşma sözü verdim.

Bilgisayarını kapar. Çektiği fotoğraflara bakar. Kamera Fotoğraflara yaklaşırken Leyla konuşmasına devam eder.

Leyla dış ses: Ayşen Yiğit ile karşılaşmam şans eseri olabilir ancak benim de ondan öğreneceğim çok şey olduğuna inanıyorum. Güçlü bir iş kadını ve anne olarak ona bu hayatta uzun ömürler diliyorum.

Leyla masasını düzenler.

Yeni insanlarla tanışmaya ve onların hayatını belgelemeye devam edeceğim.

Fotoğraflar flulaşır. Bakanlık logosu flulaşan fotoğrafların üstüne biner. İletişim bilgileri verilir.